چرا در موقعیت‌های سخت به خود «دروغ» می‌گوییم؟

به گزارش مجله خبری نگار،دکتر لیلا عزیزی ، با اشاره به دروغ‌هایی که افراد برای توجیه رفتارشان به هنگام گرفتاری‌ها و تجربه شرایط سخت به خود می‌گویند، اظهار کرد: اغلب به هنگامی که شرایط برایمان سخت می‌گذرد و دردی را تجربه می‌کنیم به جای مواجهه با واقعیت برای توجیه رفتارمان به خود دروغ می‌گوییم، چراکه در غیر این صورت با احساساتی مواجه شده و به اطلاعاتی دست پیدا می‌کنیم که برایمان دردناک است.

وی با بیان اینکه افراد حاضرند در چنین موقعیت‌هایی رفتار خود را توجیه کنند، اما درد حاصل از واقعیت را تحمل نکنند، افزود: در واقع افراد یا نمی‌خواهند مسئولیت رفتار خود را بر عهده بگیرند و بپذیرند چرا که خود یکی از عوامل آن گرفتاری و شرایط پیش آمده هستند و باید برای خود کاری کنند تا شرایط تغییر کند و یا در حدی این امر برایشان سخت است که ترس مواجهه با درونیات و افکار خود را دارند و لذا در این مواقع ترجیح می‌دهند در موضع قربانی قرار گرفته و مظلوم نمایی کنند.

این روانشناس با ذکر مثالی ادامه داد: گاهی افراد شکایت می‌کنند که در محیط کار با همکاران مشکل دارند، یا از محیط شغلی خود راضی نیستند، در رابطه‌ای قرار دارند که به آن‌ها بی‌احترامی می‌شود و یا از شرایط ناراحت کننده‌ای که خودشان باید تغییرش دهند شکایت دارند. در تمام این موقعیت‌ها افراد بدون تلاش برای تغییر موقعیت، نقش خود در آن شرایط را انکار می‌کنند.

عزیزی تصریح کرد: تمام این موقعیت‌ها بیانگر این است که بخشی از وجود، شخصیت و ذهن افراد محرک رفتار‌های آن‌ها شده است و در عین حال افراد به این محرک‌ها آگاهی ندارند و از این رو برای توجیه رفتار خود شروع به بیان دلیلی غیر واقعی می‌کنند. اینگونه خود را در موضع قربانی و ضعف قرار می‌دهند، چون نمی‌خواهند با واقعیتی که معطوف به رفتار خودشان است، مواجه شوند.

وی معتقد است اگر افراد در موقعیت دردآوری قرار گرفه‌اند، باید نقش خودشان را در تداوم آن شرایط بپذیرند چراکه آن‌ها قبول کرده‌اند در آن شرایط بمانند و آن را تغییر ندهند.

عزیزی همچنین این را هم گفت که ناتوانی نسبت به تغییر شرایط و ترس از قرار گرفتن در موقعیت جدید باعث می‌شود افراد برای جلب همدلی دیگران، خود را قربانی شرایط جلوه داده، برای توجیه رفتار خود دلایل غیر واقعی آورند و بدون در نظر گرفتن مسئولیت خود در ایجاد وضع موجود، گرفتاری را تحمل کنند.

به گفته این روانشناس، تا زمانی که افراد با احساسات واقعی، ترس و خشم خود مواجه نشوند نمی‌توانند حرکتی مثبت برای تغییر شرایط انجام دهند.

عزیزی در پایان سخنان خود با بیان اینکه انکار شرایط باعث می‌شود آن موقعیت دردناک هیچگاه تغییر نکند، تاکید کرد: تمامی ما حقایقی را در وجودمان داریم که به هنگام مواجه با موقعیت‌های بد از این حقایق اجتناب کرده و آن‌ها را انکار می‌کنیم. این در حالی است که مواجهه افراد با حقیقت نقطه آغازین درمان و تغییر آن وضعیت است؛ بنابراین در ابتدا باید صورت مساله را بیابیم و سپس برای درمان شرایط موجود دنبال راه حل باشیم تا ضعف‌هایمان رفع شده و موقعیت مثبت جدید را تجربه کنیم.